Otizm
Otizm nörogelişimsel bir bozukluktur ve genellikle erken çocukluk döneminde belirtiler gösterir. Belirtiler hafiften ağıra değişen bir yelpazede farklılık gösterdiğinden “otizm spektrum bozukluğu” olarak adlandırılır.
Otizm spektrum bozukluğu sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinde zorluklar, tekrarlayıcı davranışlar ve kısıtlı ilgi alanları ile karakterizedir.
Otizm Belirtileri Nelerdir?
Otizmin belirtileri çocuktan çocuğa değişebilir, ancak genellikle şunları içerir:
Sosyal İletişim Sorunları: Otizmi olan çocuklar, diğer insanlarla etkileşimde zorlanabilirler. Göz teması kurmakta zorluk çekebilirler ve duygusal ifadeleri anlamakta güçlük yaşayabilirler.Sosyal iletişimde zorluklar arkadaşlık ilişkilerinin kurulmasını ve sürdürülmesini etkileyebilir.
Tekrarlayıcı Davranışlar ve kısıtlı ilgi alanları : Otizmi olan çocuklar, tekrarlayıcı ve sınırlı davranışlar sergileyebilirler. Örneğin, ellerini sallamak, nesneleri düzenlemek veya belirli bir kelimeyi tekrarlamak gibi davranışlar gösterebilirler. Ayrıca belirli bir konuya aşırı odaklanabilirler.
Dil ve İletişim Güçlüğü: Bazı otistik çocuklar, dil gelişiminde gecikme yaşayabilirler veya iletişim kurmakta zorlanabilirler. Konuşma, kelime dağarcığı veya dil anlama becerileri etkilenebilir.
Otizm Tanısı Nasıl Konulur?
Otizm tanısı bir çocuk ve ergen psikiyatri uzmanı tarafından, klinik muayene ve gözlem ile konulur. Değerlendirme sürecinde çocuğun doğumdan itibaren gelişim basamakları sorgulanır. Aileden çocuğun sosyal ve bilişsel becerileri hakkında bilgi alınır. Klinik değerlendirmede bu alınan bilgiler doğrultusunda bu beceriler değerlendirilir. Herhangi bir tıbbi teknik ile bu tanı konulmaz. Bazı durumlarda çocuk psikiyatri uzmanı gerekli görürsen nörolojik ve genetik değerlendirmeler isteyebilir.
Otizmin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Otizmde erken tanı ve uygun müdahaleler oldukça önemlidir. Otizmli çocukların ihtiyaçları farklılık gösterebilir, bu nedenle müdahaleler bireyselleştirilmelidir. Otizmde sık kullanılan müdahale yöntemlerinden bazıları şunlardır:
- Eğitim ve Davranışsal Terapi: Eğitim ve davranışsal terapi, çocukların sosyal, iletişimsel ve davranışsal becerilerini geliştirmeye odaklanır. Uygulamalı Davranış Analizi (ABA), Uyumlu Davranış Değiştirme (PRT), Doğrudan Öğretim ve Yapılandırılmış Öğretim gibi yaklaşımlar kullanılır. Bu terapiler, hedeflenen becerileri aşamalı olarak öğretir ve pozitif pekiştireçlerle istenilen davranışların teşvik edilmesini sağlar.
- Konuşma ve Dil Terapisi: Konuşma ve dil terapisi, OSB’li bireylerin dil ve iletişim becerilerini geliştirmek için kullanılır. Terapistler, sözcük anlamını anlama, iletişim kurma, dilin doğru kullanımı ve sosyal iletişim becerileri gibi alanlarda destek sağlar. Alternatif ve Artırıcı İletişim Yöntemleri (AAC) de kullanılabilir, bu yöntemlerde semboller, resimler veya teknoloji bazlı araçlar kullanılarak iletişim desteklenir.
- Oyun ve Sosyal Beceri Grupları: Oyun terapisi ve sosyal beceri grupları, OSB’li bireylerin sosyal etkileşim, oyun becerileri ve sosyal ilişkilerini geliştirmeyi hedefler. Bu gruplar, bireylerin başkalarıyla etkileşim kurma, empati, işbirliği yapma ve problem çözme gibi becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
- Duyusal Entegrasyon Terapisi: Duyusal entegrasyon terapisi, duyu alma, işleme ve düzenleme becerilerini desteklemek için kullanılır. OSB’li bireylerde sıkça görülen duyusal hassasiyet veya duyusal uyaranlara tepki verme sorunları ile başa çıkmayı amaçlar. Bu terapi, bireyin duyusal uyaranları daha iyi tolere etmesini sağlayarak günlük yaşam aktivitelerinde daha rahat olmasını hedefler.
- Aile Eğitimi ve Destek: Aile eğitimi, OSB’li bireylerin ailelerine, OSB hakkında bilgi vererek, evde destekleyici stratejiler ve iletişim becerileri
